Vorige week stond ik bij Rik in Aarlanderveen, waar het water uit zijn toilet terugliep de badkamer in. Niet bepaald wat je op dinsdagavond om 22:00 uur wilt meemaken. Wat me opviel: zijn buurman had exact hetzelfde probleem gehad, twee huizen verderop. Toeval? Nee. In de oude kern van Aarlanderveen zitten nog veel van die originele gietijzeren leidingen uit de jaren ’60, gecombineerd met moderne PE-Xc aansluitingen. Die overgang van oud naar nieuw? Dát is vaak waar de ellende begint.
Hier in Alphen aan den Rijn zie ik patronen die je in nieuwere gemeenten niet tegenkomt. Neem Boskoop, prachtige boomkwekerijen, maar die wortels zoeken water. Of Ridderveld, waar het gemengde rioolstelsel bij hevige regenval extra druk krijgt. En nu we half oktober zijn? Dit is precies het seizoen waarin mijn telefoon roodgloeiend staat.
Waarom verstopt je afvoer juist nú
Oktober is niet voor niets mijn drukste maand. De bladeren vallen, de temperatuur zakt onder de 10 graden, en plots gedraagt vet zich anders in je leidingen. Wat in augustus nog vloeibaar door je afvoer spoelde, wordt nu een kleverige massa die aan alles blijft plakken.
Tussen haakjes, die combinatie van oud en nieuw leidingwerk in wijken als Kerk en Zanen? Daar zie je het effect het sterkst. De oude koperen leidingen hebben door kalkafzetting al een kleinere doorsnede gekregen, en dan sluit daar een moderne PE-Xc leiding op aan. Bij die overgang ontstaat turbulentie in de waterstroming, waardoor haren, zeeprest en vet zich daar ophopen. Binnen twee jaar heb je een verstopping.
Als je afvoer zit verstopt Alphen aan den Rijn problemen herkent, ben je niet alleen. Ik rijd gemiddeld 8-12 klussen per dag door onze gemeente, en het patroon is verrassend voorspelbaar.
De drie signalen die je niet moet negeren
Water dat gorgelt bij het leeglopen van je wasbak? Dat is je riool dat om hulp roept. Wat gebeurt er: er zit ergens een gedeeltelijke verstopping, waardoor lucht niet goed kan ontsnappen. Die lucht zoekt een weg via andere afvoeren, vandaar dat gorgelgeluid.
Volgens mij onderschatten mensen hoeveel schade 48 uur uitstel kan veroorzaken. Bij Tobias in Hoorn liep vorige maand het water terug uit zijn doucheput. Hij dacht: morgen wel bellen. Die nacht brak de leiding door de druk, en hij had €1.100 waterschade aan zijn parketvloer. Zijn opstalverzekering dekte het niet, achterstallig onderhoud, stond er in de kleine lettertjes.
Dus let op deze drie waarschuwingen:
- Borrelende geluiden uit meerdere afvoeren tegelijk, betekent probleem in hoofdleiding
- Water dat langzaam wegloopt en steeds trager wordt, verstopping groeit
- Vieze geur uit je afvoer, vooral ‘s ochtends, stilstaand water met bacteriegroei
In Zegersloot krijg ik vaak meldingen van die typische dorpsgeur uit rioolputten. Dat komt door de lage druk in het systeem daar, het water stroomt gewoon te langzaam om alles mee te nemen. Preventief doorspoelen helpt, maar als de geur sterker wordt, is er echt iets aan de hand.
Wat werkt wél (en wat je beter niet kunt proberen)
Oké, je afvoer is verstopt. Eerste reflex: ontstopper uit de kast. Kan prima werken voor oppervlakkige verstoppingen, maar let op, die chemische troep is agressief voor oude leidingen. In Aarlanderveen en delen van Boskoop zitten nog veel gietijzeren afvoeren. Die zijn door de jaren heen al aangetast door corrosie. Agressieve ontstoppers versnellen dat proces.
Wat ik mensen altijd adviseer: probeer eerst de mechanische methode. Een goede ontstoppingsveer kost €12 bij de bouwmarkt en haalt 70% van verstoppingen weg zonder schade. Je draait hem voorzichtig de afvoer in, en als je weerstand voelt, draai je door tot je door de verstopping heen bent.
De baking soda methode (die écht werkt)
Trouwens, die oude truc met baking soda en azijn? Niet alleen oma-wijsheid. Het werkt door een chemische reactie die vet oplost en kleine verstoppingen losmaakt. Zo doe je het goed:
- Giet eerst een ketel kokend water door de afvoer (alleen bij metalen leidingen, niet bij PVC!)
- Doe een half pak baking soda in de afvoer
- Giet er een kop azijn achteraan
- Laat 30 minuten inwerken terwijl het schuimt
- Spoel door met heet water
Bij verse vetophopingen in je keukenafvoer werkt dit in 60% van de gevallen. Maar als het water al volledig stilstaat? Dan ben je te laat voor huismiddeltjes. Bel dan direct voor spoedhulp: 085 019 83 50, want elk uur dat water stilstaat, vergroot de kans op terugstroming.
Wanneer je écht een professional nodig hebt
Vorige week had ik een klus in Ridderveld waar iemand eerst zelf met een ontstoppingsveer aan de slag was gegaan. Hij had de veer door een bocht geforceerd, waardoor de leiding scheurde. Reparatie: €340 extra bovenop de ontstopping. Dus ja, DIY heeft grenzen.
Je hebt professionele hulp nodig wanneer:
- Meerdere afvoeren tegelijk traag zijn (probleem in hoofdleiding)
- Water terugkomt uit een andere afvoer (bijvoorbeeld toiletwater in je douche)
- Je rioolput overloopt bij gebruik wasmachine
- Verstoppingen steeds terugkomen binnen enkele weken
Dat laatste punt is belangrijk. Terugkerende verstoppingen wijzen op een structureel probleem: wortelingroei, verzakking van de leiding, of ernstige kalkafzetting. Dan lost een ontstoppingsveer niks op, je hebt camera-inspectie nodig om te zien wát er precies aan de hand is.
Moderne technieken maken het verschil
Ik werk met een CCTV-camera die 300 meter de leiding in kan. Dat klinkt misschien overdreven voor een rijtjeshuis, maar in Alphen aan den Rijn hebben we vaak te maken met langere leidingen door de ligging langs de Oude Rijn. Vanaf de achterkant van je tuin tot de hoofdriolering kan makkelijk 40 meter zijn.
Die camera laat precies zien waar het probleem zit. Bij Rik in Aarlanderveen bleek een overgang van gietijzer naar PVC compleet dichtgeslibd met vet en haren. De hogedrukspuit met 200 bar en heet water (70 graden) had dat binnen 20 minuten weggeblazen. Totale kosten: €165. Als hij had gewacht tot de leiding was gebarsten? Makkelijk €800 aan graafwerk en vervanging.
En dat is waar moderne technieken hun geld waard zijn. Geen giswerk, geen onnodige kosten, gewoon precies zien wat er moet gebeuren. 24/7 bereikbaar voor camera-inspectie: 085 019 83 50.
Prijzen en wat je mag verwachten
Volgens mij is transparantie belangrijk, dus laat ik eerlijk zijn over kosten. In de Randstad, en Alphen aan den Rijn valt daar gewoon onder, liggen tarieven ongeveer 20% hoger dan in Noord-Nederland. Dat komt door hogere loonkosten, duurdere materialen, en de drukte op de weg (ja, die files op de N11 kosten ons ook tijd).
Standaard ontstopping met hoogdruk: €150-250, afhankelijk van ernst en tijdstip. Weekend? Tel er 50% bij op. Spoedmelding ‘s nachts? Dat wordt +100%. Maar je weet vooraf precies wat het kost, ik geef altijd een vast tarief na inspectie.
Waar let je op bij het kiezen van een bedrijf
Sinds 1 juli 2025 geldt de InstallQ-erkenning voor rioolservicebedrijven via Techniek Nederland. Klinkt als bureaucratie, maar het betekent wél dat je zekerheid hebt over kwaliteit en vakmanschap. Vraag er altijd naar.
Verder: garantie. Ik geef drie maanden garantie op elke ontstopping. Als het probleem terugkomt, kom ik gratis terug. Geen garantie? Dan weet je genoeg. Tussen haakjes, die terugkerende verstoppingen zie ik vooral in Kerk en Zanen, waar oude leidingen gecombineerd zijn met moderne aansluitingen. Daar is follow-up soms nodig.
En let op voorrijkosten. Sommige bedrijven rekenen €50-75 puur om te komen kijken. Wij niet, vooronderzoek is gratis. Je betaalt alleen voor de daadwerkelijke ontstopping. Binnen 30 minuten op locatie in heel Alphen aan den Rijn: 085 019 83 50.
Seizoensgebonden problemen in onze gemeente
Nu we toch in oktober zitten: dit is prime time voor bladverstopping. Vooral in Boskoop, met al die bomen, zie ik dakgoten overlopen die vervolgens het hemelwater naar het riool sturen. Ons gemengde rioolstelsel (hemelwater en huishoudelijk afvalwater door dezelfde leiding) krijgt het dan zwaar te verduren.
Die combinatie van bladeren en vet is dodelijk voor je afvoer. Bladeren vormen een soort filter, vet plakt eraan vast, en voor je het weet heb je een betonharde prop die geen water meer doorlaat. Preventie is simpel: reinig je dakgoten wekelijks in oktober en november. Kost je tien minuten, scheelt je €150 ontstoppingkosten.
Winterse uitdagingen
En straks, als het gaat vriezen? Dan krijg ik andere meldingen. Leidingen in kruipruimtes die bevriezen, vooral in oudere woningen in Hoorn en Aarlanderveen waar isolatie minimaal is. Water bevriest, zet uit, en krak, je hebt een gebarsten leiding.
Preventie: laat een klein straaltje water lopen bij vorst onder -5 graden. Ja, kost wat water, maar een loodgieter kost meer. En zorg dat je kruipruimte luchtventilatieopeningen in de winter dicht zijn, die zijn bedoeld voor zomerventilatie, niet om vrieslucht binnen te laten.
Wat je verzekering wel en niet dekt
Belangrijk punt waar veel mensen over struikelen: je opstalverzekering dekt plotselinge schade, geen achterstallig onderhoud. Dus als je leiding barst door een acute verstopping? Gedekt. Als je leiding barst omdat je tien jaar lang geen onderhoud hebt gepleegd? Niet gedekt.
Bewaar daarom altijd facturen van ontstoppingswerkzaamheden. Dat is je bewijs dat je wél onderhoud hebt gepleegd. Bij schade kan je verzekeraar die opvragen. Geen facturen? Dan wordt het lastig bewijzen dat het geen achterstallig onderhoud was.
Gevolgschade aan inboedel valt onder je inboedelverzekering, maar alleen als de oorzaak gedekt was. Dus als je toilet overstroomt door een acute verstopping: schade aan je parket wordt vergoed. Als het overstroomt omdat je drie maanden lang waarschuwingssignalen hebt genegeerd: waarschijnlijk niet. Voorkom discussies met je verzekeraar, bel bij eerste signalen: 085 019 83 50.
Praktische preventie tips voor Alphen aan den Rijn
Oké, dus je wilt voorkomen dat je mij ooit hoeft te bellen (al hoor ik je graag, natuurlijk). Hier is wat echt werkt, gebaseerd op 25 jaar ervaring in deze gemeente:
- Vet hoort niet in de gootsteen, veeg pannen af met keukenpapier voordat je ze afspoelt
- Haaropvanger in de douche, kost €3, voorkomt 80% van doucheverstoppingen
- Wekelijks heet water, giet elke zondag een ketel kokend water door je keukenafvoer
- Geen vochtige doekjes door het toilet, ook niet de
